Het aansluiten van een LED TL armatuur roept vaak vragen op. Dat is logisch, want een LED TL buis werkt technisch anders dan een traditionele TL buis. Gelukkig is het goed mogelijk om bestaande armaturen geschikt te maken voor LED TL buizen of om nieuwe armaturen te plaatsen. In dit artikel legt LedLoket duidelijk uit hoe traditionele en LED armaturen van elkaar verschillen, hoe je een bestaand armatuur veilig kunt ombouwen en wat de mogelijkheden zijn met retrofit buizen.
Inhoudsopgave
Het verschil tussen traditionele en LED TL buizen en armaturen
Traditionele TL armaturen werken in combinatie met een starter en een voorschakelapparaat (VSA). Deze onderdelen zorgen ervoor dat de buis kan ontsteken en stabiel blijft branden. Er zijn twee soorten traditionele armaturen:
- Armaturen met een magnetische VSA en starter (hieronder rechts)
- Armaturen met een elektronische VSA zonder starter (Hieronder links)
Bij traditionele TL buizen wordt de netspanning aan beide uiteinden van de buis aangevoerd. Hierdoor is de bedrading symmetrisch verdeeld over beide zijden van de buis.
LED TL buizen en armaturen werken anders. Een LED TL buis wordt altijd aan één zijde gevoed met 230 volt netspanning. De andere zijde heeft geen spanning en dient alleen om de buis te fixeren in de fitting. Op de voedende zijde van de buis staat een markering met een L en N of een symbool dat aangeeft dat hier de spanning moet worden aangesloten.
Voorschakelapparaten en starters (VSA) zijn bij LED TL buizen overbodig. Dit betekent niet alleen een eenvoudigere installatie, maar ook minder energieverbruik. Een VSA en starter verbruiken namelijk samen vaak tussen de tien en twintig procent extra stroom. Door deze onderdelen te verwijderen bespaar je dus direct op energie.
Let wel op: bij het ombouwen van traditionele armaturen vervalt het CE keurmerk van het armatuur. Dit kan gevolgen hebben voor de verzekering bij eventuele schade. Voor particulieren en vooral bedrijven is het daarom vaak verstandiger om oude armaturen volledig te vervangen door nieuwe LED TL armaturen die al geschikt zijn voor enkelzijdige voeding.
Bekijk onze LED TL buizen en armaturen
Werking van LED TL armaturen en LED TL buizen
LED TL buizen moeten aan één kant gevoed worden en zijn dus aan één kant aangesloten op het netstroom van 230v (afbeelding 3). De zijde van de LED TL buis die aangesloten moet worden op het netstroom is te herkennen aan de sticker op het voetje. Op deze sticker staat een L of een N.
Draai vervolgens de LED TL op de juiste manier in het TL armatuur. Dit doe je door de kant van de TL buis waar de sticker op staat in de kant van het LED armatuur met het stroom teken te steken en deze vervolgens een kwartslag te draaien.
Wanneer een LED TL buis per ongeluk verkeerd om geplaatst wordt in het LED TL armatuur zal de aardlekschakelaar er waarschijnlijk uit springen. De LED TL buis is dan niet gelijk defect. Draai de LED TL buis andersom in het LED armatuur en schakel het stroom weer in. De LED buis moet nu goed branden.
Ombouwen van een huidige armatuur tot LED TL armatuur
Wil je je bestaande armaturen behouden, dan kun je deze ombouwen zodat ze geschikt worden voor LED TL buizen. Dit is technisch goed uitvoerbaar, maar vereist wel nauwkeurigheid. Hieronder lees je de stappen die je moet volgen.
Voorbereiding
Schakel altijd de stroom uit in de meterkast en controleer met een spanningszoeker of er geen spanning meer op de armatuur staat. Zorg dat je het volgende gereedschap en materiaal bij de hand hebt:
- Een kniptang
- Verbindingsklemmen of lasklemmen
Verbindingsklemmen dienen om 2 of meer elektriciteitsdraden met elkaar te verbinden. Met deze materialen kun je oude bedrading losknippen en nieuwe verbindingen veilig tot stand brengen.
Tip!
Je kunt ook onze handige video bekijken waarin we stap voor stap laten zien hoe je een LED TL armatuur aansluit. In deze video worden de belangrijkste stappen visueel uitgelegd, zodat je precies weet wat je moet doen. Daarnaast vind je in dit blog een duidelijke stapsgewijze handleiding, zodat je alles rustig kunt nalezen en direct kunt toepassen.
Stap 1: Verwijder de oude TL buizen
Draai de TL buizen een kwartslag en haal ze voorzichtig uit de armatuur. TL buizen zijn van glas en bevatten kwik, dus ga hier zorgvuldig mee om. Lever ze in als klein chemisch afval.
Stap 2: Verwijder de oude TL buizen en het voorschakelapparaat (VSA)
Begin met het verwijderen van de bestaande TL buizen. Draai de buizen een kwartslag en haal ze voorzichtig uit de armatuur. De buizen zijn van glas en kunnen gemakkelijk breken. Ze bevatten bovendien kwik en moeten daarom als klein chemisch afval worden afgevoerd bij een inzamelpunt.
Daarna verwijder je het voorschakelapparaat. Knip met de kniptang de draden aan beide kanten van de VSA door. Op de afbeelding hiernaast worden door middel van de rode kruizen de knipplekken getoond. LED TL buizen maken geen gebruik van een VSA. Door deze te verwijderen bespaar je direct tussen de tien en twintig procent aan energieverbruik en vereenvoudig je de aansluiting.
Stap 3: Verwijder de starter
Knip vervolgens de bedrading aan beide kanten van de starter door en verwijder deze volledig. Bij traditionele armaturen zorgt de starter voor het ontsteken van de TL buis, maar bij LED TL buizen is dit niet meer nodig.
Eén zijde van de fitting zal na deze stap spanningsloos zijn. LED TL buizen worden namelijk altijd aan één kant gevoed met 230 volt. In totaal heb je nu vier draden doorgeknipt: twee bij de VSA en twee bij de starter.
Stap 4: Pas de bekabeling aan voor enkelzijdige voeding
LED TL buizen worden enkelzijdig gevoed. Dit betekent dat de netspanning alleen aan één zijde van de buis wordt aangesloten, terwijl de andere zijde spanningsloos blijft en enkel dient om de buis op zijn plek te houden.
Kies welke zijde van de armatuur je wilt gebruiken voor de aansluiting. Dit moet overeenkomen met de zijde van de LED TL buis waarop een markering staat met L en N of een voedingssymbool. Verwijder of werk onnodige draden netjes weg. De stroom loopt bij LED TL buizen niet meer via het voorschakelapparaat en de starter, maar rechtstreeks door de buis heen.
Stap 5: Sluit de nieuwe bedrading aan en werk af
Gebruik verbindingsklemmen om de juiste draden weer met elkaar te verbinden. De L draad die voorheen via de VSA liep wordt niet meer gebruikt. Deze werk je netjes weg zodat hij niet zichtbaar is en geen storingen kan veroorzaken.
Verbind vervolgens de draad die eerst via de starter liep met de overgebleven L draad. Hiermee komen fase en nul nu samen aan één zijde van de armatuur binnen. Deze zijde voedt straks de LED TL buis.
Werk alle overige draden netjes weg zodat ze niet zichtbaar zijn vanuit het onderaanzicht van de armatuur. Plaats daarna de LED TL buis. Let goed op de markering aan het voetje van de buis en plaats deze kant aan de zijde waarop de spanning is aangesloten. Draai de buis een kwartslag tot hij stevig vastzit en schakel de stroom weer in. De buis moet nu correct branden.
Wanneer de bedrading correct is aangepast, plaats je de nieuwe LED TL buis in de armatuur. Let goed op de markering op het voetje van de buis. Deze zijde moet overeenkomen met de kant waarop de spanning is aangesloten. Steek de buis in de fitting en draai deze een kwartslag totdat hij stevig vastzit. Schakel vervolgens de stroom weer in en controleer of de buis goed brandt.
Op de afbeelding kun je duidelijk zien hoe de nieuwe bekabeling eruit hoort te zien. Dit helpt je om te controleren of jouw aansluiting correct is uitgevoerd.
Retrofit LED TL buizen in huidige armaturen
Een alternatief voor het ombouwen van armaturen is het gebruik van retrofit LED TL buizen. Deze buizen kunnen vaak rechtstreeks in oude armaturen worden geplaatst zonder de bedrading aan te passen. Je vervangt de bestaande TL buis en plaatst een speciale LED starter in plaats van de traditionele starter.
Hoewel dit snel en eenvoudig is, brengt het belangrijke risico’s met zich mee. Het oude voorschakelapparaat en de condensator blijven actief, terwijl een LED buis veel minder stroom vraagt. Hierdoor ontstaat overbelasting van de bedrading en van de buis zelf. Dit kan leiden tot energieverlies, oververhitting en een sterk verkorte levensduur van de buis. In sommige gevallen kunnen kabels zelfs smelten of kan er brand ontstaan.
Waarschuwing! Plaats nooit meer dan tien retrofit LED TL buizen achter elkaar in conventionele armaturen die met één schakelaar worden bediend. In zo’n situatie kan zich overtollige stroom ophopen in de bedrading en in de LED buizen, waardoor de kans op schade of storingen sterk toeneemt.
Voor situaties met veel lampen in serie, zoals bij bedrijven of grotere ruimtes, is het daarom verstandiger om te kiezen voor nieuwe LED TL armaturen of de bestaande armaturen volledig om te bouwen.
Kortom
Het aansluiten van LED TL verlichting hoeft niet ingewikkeld te zijn, zolang je weet welke methode het beste bij jouw situatie past. Je kunt ervoor kiezen om je bestaande armaturen om te bouwen of gebruik te maken van retrofit LED TL buizen. Ombouwen is op de lange termijn vaak de meest veilige en duurzame oplossing, vooral wanneer je veel verlichting in gebruik hebt. Retrofit kan handig zijn voor snelle vervangingen, maar brengt ook risico’s met zich mee die je niet moet onderschatten.
Wil je meer leren over LED verlichting, slimme oplossingen of energiebesparing? Hieronder vind je onze andere blogs met handige tips en duidelijke uitleg, zodat je altijd de juiste keuze kunt maken voor jouw verlichting.
Ontdek meer in onze blogs!
